Son Güncelleme:
Bu web sitesinde “Yükseköğretimi Tanımlayan Ulusal Standartlar Oluşturulmalıdır” başlıklı yazı içerisinde önerilen standartların bir akreditasyon sürecinde kullanılması durumunda, kurumun bu ulusal standartlara uyumunun değerlendirilmesi için kullanılabilecek olgunluk dereceleri paylaşılmaktadır. Bu çalışmanın tüm standartlar için yapılması gerekir; burada sadece iki örnek sunulmaktadır. (Bazı kelimelerin soru işareti (?) ile kullanılması bu hususların sonucuna göre bir olgunluk derecesi seçilmesini ima eder.)
Her bir standartın (ve alt standartın) kendi ağırlığı – diğer standartlarla karşılaştırıldığındaki göreceli önemine bakarak saptanacak bir ağırlık– ayrıca düşünülmelidir. Kurumun ilgili standarta (alt standarta) ait performansı ağırlık ile olgunluk derecesi çarpımı olacaktır.
PUKÖ döngüsünün planla ve uygula adımlarının (kalıcılığın) baskın olduğu ölçütlere örnek :
5.1 Programın tasarımı ve onayı
- Program tasarımları kurumun eğitim-öğretim politikası doğrultusunda yapılır ve kurum öncelikleri, yaklaşımları, ölçütleri, ilgili alt standartları dikkate alınır.
| Kurum görüntüsü ve denk gelen olgunluk derecesi | |
| Yazılı, genel kabul görmüş, program tasarımını yönlendiren kurum eğitim- öğretim politikası yoktur. Kurum öncelikleri, yaklaşımları, ölçütleri olgunlaşmamıştır. | 0 |
| Yazılı, genel kabul görmüş olmasa da ortak bir politika vardır ve program tasarımını etkilemektedir. Kurum öncelikleri, yaklaşımları kısmen? ve bazı? programlar için program tasarımına yansımaktadır. | 1-2 |
| Yazılı, genel kabul görmüş, program tasarımını yönlendiren kurum eğitim- öğretim politikası vardır. Kurum öncelikleri, yaklaşımları, ölçütleri bazı? programlarda yönlendiricidir, bazılarının? süreç ve mekanizmaları belirsizdir. | 3-4 |
| Program tasarımları kurumun eğitim-öğretim politikası doğrultusunda yapılmaktadır ve kurum öncelikleri, yaklaşımları, ölçütleri, ilgili alt standartları üniversite genelinde ve tüm fakültelerde dikkate alınmıştır. | 5 |
- Tasarım ve onay süreçleri tanımlıdır ve aynen uygulanır. İç ve dış paydaşlar program tasarımı sürecine dahildir, bu süreçler kurumsal ve sistematiktir; danışma kurulları etkili, istihdam edilebilirlik hedefini gözeten, staj ve işe girme sürecine destek veren platformlar oluşturur.
| Kurum görüntüsü ve denk gelen olgunluk derecesi | |
| Program tasarımı ve onay süreçleri tanımlı değildir ve uygulama birimler arasında değişmektedir. | 0 |
| Kurumun eğitim-öğretim yönetmeliğine ek olarak tasarım ve onay süreçlerine ait yazılı, kurumsal öncelikleri yansıtan bazı süreç ve sorumluluklar vardır ancak kesin ve net olmadığı için uygulamalar farklılaşmaktadır. Bazı? iç ve dış paydaşlar sürece katılmaktadır. Sistematik ve kurumsal niteliği zayıftır, akademik birime ve koşullara göre değişmektedir. | 1-2 |
| Kurumun eğitim-öğretim yönetmeliğine ek olarak tasarım ve onay süreçlerine ait yazılı, kurumsal öncelikleri yansıtan süreç ve sorumluluklar vardır. Bazı? iç ve dış paydaşlar sürece katılmaktadır. Bu sürece katılımın, danışma kurulları katkısının, istihdam edilebilirlik gayretlerinin sistematik ve kurumsal niteliği değişkendir, akademik birime göre şekillenmektedir. | 3-4 |
| Tasarım ve onay süreçleri tanımlıdır ve mevcut programların tamamında aynen uygulanmıştır. Dış paydaşlar program tasarımı sürecine dahildir, bu süreçler kurumsal ve sistematiktir; danışma kurulları etkili, istihdam edilebilirlik hedefini gözeten, staj ve işe girme sürecine destek veren platformlar oluşturmuştur. Bu, tüm fakülteler ve üniversite genelinde geçerlidir. | 5 |
- Programların çift anadal ve yandal politikası nettir ve uygulanır.
| Kurum görüntüsü ve denk gelen olgunluk derecesi | |
| Üniversite genelinde çift anadal ve yandal politikası yoktur ve böyle uygulamalar yapılmamaktadır. | 0 |
| Üniversite genelinde çift anadal ve yandal politikası yoktur ama ÇAD ve YD programları başvuru çerçevesinde ve kişiye özel yapılanma şeklinde (bazı? birimlerde daha organize) uygulanmaktadır. | 1-2 |
| Üniversite genelinde olmasa bile birçok?/ bazı? bölüm, program özelinde çift anadal ve yandal politikası nettir ve kime, ne şekilde ve koşullarda uygulandığı yazılıdır ve paylaşılmıştır. Bazı? bölümlerde yol gösterici destekler mevcuttur. | 3-4 |
| Üniversite genelinde çift anadal ve yandal politikası nettir ve kime, ne şekilde ve koşullarda uygulandığı yazılıdır ve paylaşılmıştır. Her program içinde öğrencilere yol gösteren, destek sağlayan mekanizmalar işler durumdadır. | 5 |
- Mezun profili tanımlanır. Programların amaçları ve programların öğrenme çıktıları (kazanımları) oluşturulur, birbirleriyle uyumu sağlanır ve kamuoyuna ilan edilir, TYYÇ veya EQF uyumu belirtilir. Kazanımların ifade şekli öngörülen bilişsel seviyeyi (Bloom seviyesini) açıkça belirtir.
| Kurum görüntüsü ve denk gelen olgunluk derecesi | |
| Programların öğrenme çıktıları (kazanımları) henüz oluşturulmamıştır. | 0 |
| Tüm (bazı?) programların öğrenme çıktıları (kazanımları) oluşturulmuş, kamuoyuna ilan edilmiştir, TYYÇ veya EQF uyumu açıkca belirtilmiştir. | 1-2 |
| Tüm programların öğrenme çıktıları (kazanımları) oluşturulmuş; bazı? programların mezun profili ve program amaçları tanımlanmış, öğrenme çıktıları ile uyumu sağlanmış ve kamuoyuna ilan edilmiştir; TYYÇ veya EQF uyumu ayrıca belirtilmiştir. Bazı? programlarda kazanımların ifade şekli öngörülen bilişsel seviyeyi (Bloom seviyesini) açıkça belirtmektedir. | 3-4 |
| Üniversite genelinde, mezun profili tanımlanmıştır. Tüm programların amaçları ve programların öğrenme çıktıları (kazanımları) oluşturulmuş, birbirleriyle uyumu sağlanmış ve kamuoyuna ilan edilmiştir, TYYÇ veya EQF uyumu açıkca belirtilmiştir. Tüm programlarda kazanımların ifade şekli öngörülen bilişsel seviyeyi (Bloom seviyesini) açıkça belirtmektedir. | 5 |
- Program çıktılarının gerçekleştiğinin nasıl izleneceğine dair planlama yapılır, özellikle alana ait olmayan (generic) çıktıların irdelenme yöntem ve süreci ayrıntılı belirtilir. Bu planlama programın paydaşlarına açıktır, kolayca erişilebilir, uygulanabilir ve gerçekci olduğu çalışılmalıdır.
| Kurum görüntüsü ve denk gelen olgunluk derecesi | |
| Program çıktılarının gerçekleştiğinin nasıl izleneceğine dair planlama yapılmamıştır. | 0 |
| Bazı? programların çıktılarının gerçekleştiğinin nasıl izleneceğine dair planlama yapılmıştır, ancak alana ait olmayan (generic) çıktıların irdelenme yöntem ve süreci ayrıntılı belirtilmemiştir. Bu planlama bazı? paydaşlara açıktır. | 1-2 |
| Tüm program çıktılarının gerçekleştiğinin nasıl izleneceğine dair planlama yapılmıştır, ancak alana ait olmayan (generic) çıktıların irdelenme yöntem ve süreci ayrıntılı belirtilmemiştir. Bu planlama bazı? paydaşlara açıktır, kolayca erişilebilir, uygulanabilir ve gerçekci olduğu tartışmalıdır. | 3-4 |
| Tüm program çıktılarının gerçekleştiğinin nasıl izleneceğine dair planlama yapılmıştır, özellikle alana ait olmayan (generic) çıktıların irdelenme yöntem ve süreci ayrıntılı belirtilmiştir. Bu planlama programın paydaşlarına açıktır, kolayca erişilebilir, uygulanabilir ve gerçekci olduğu çalışılmıştır. | 5 |
PUKÖ döngüsünün kontrol et, önlem al adımlarının (sürekliliğin) baskın olduğu ölçütlere örnek:
5.5 Program çıktılarının izlenmesi
- Program amaçlarının ve öğrenme çıktılarının izlenmesi planlandığı şekilde gerçekleştirilir. Bu sürecin işlemesi ve sonuçları bölüm/ program öğretim elemanları arasında tartışılır. Önlem alma ve iyileştirme adımları, daha iyi eğitim/ öğretim vermenin yolları belirtilir, kayıtlara geçirilir. Güncelleme ihtiyacı ve sonuçları değerlendirilir.
| Kurum görüntüsü ve denk gelen olgunluk derecesi | |
| Program amaçlarının ve öğrenme çıktılarının izlenmesi planlanmamıştır veya programların çoğunda planlandığı şekilde gerçekleşmemektedir. | 0 |
| Tüm programlarda, program amaçlarının ve öğrenme çıktılarının izlenmesi planlanmıştır. Bazılarında? gerçekleştirilir ama önlem alma ve iyileştirme adımları kısmen? (bazılarında ve bazen) atılır. Daha çok mekanik tespitlerle, bunların raporlanması ile yetinilir. | 1-2 |
| Tüm programlarda, program amaçlarının ve öğrenme çıktılarının izlenmesi planlanmıştır. Çoğunda? gerçekleştirilir ve bunlarda önlem alma ve iyileştirme adımları sistematik olarak atılır. Kısmen? mekanik tespitlerle, kısmen? bu tespitlerin analizi ve değerlendirmesi yapılarak daha iyi eğitim/ öğretim vermenin yolları aranır. | 3-4 |
| Program amaçlarının ve öğrenme çıktılarının izlenmesi planlandığı şekilde gerçekleştirilir. Bu sürecin işlemesi ve sonuçları bölüm/ program öğretim elemanları arasında tartışılır. Önlem alma ve iyileştirme adımları, daha iyi eğitim/ öğretim vermenin yolları belirtilir, kayıtlara geçirilir. Güncelleme ihtiyacı ve sonuçları değerlendirilir. | 5 |
- Ders kazanımlarının izlenmesi planlandığı şekilde gerçekleştirilir. Bu sürecin işlemesi ve sonuçları kurumca tanımlanan kurullarda tartışılır. Önlem alma ve iyileştirme adımları belirtilir, kayıtlara geçirilir. Güncelleme ihtiyacı ve sonuçları değerlendirilir.
| Kurum görüntüsü ve denk gelen olgunluk derecesi | |
| Ders kazanımlarının izlenmesi kişisel tercihlere bırakılmıştır. | 0 |
| Bazı? programlarda, ders kazanımlarının izlenmesi planlandığı şekilde gerçekleştirilmektedir. | 1-2 |
| Bazı? programlarda, ders kazanımlarının izlenmesi planlandığı şekilde gerçekleştirilmektedir. Bu sürecin işlemesi ve sonuçları kurumca tanımlanan kurullarda tartışılmaktadır. Önlem alma ve iyileştirme adımları, güncelleme ihtiyacı değerlendirilmektedir. | 3-4 |
| Ders kazanımlarının izlenmesi planlandığı şekilde gerçekleştirilmektedir. Bu sürecin işlemesi ve sonuçları kurumca tanımlanan kurullarda tartışılmaktadır. Önlem alma ve iyileştirme adımları belirlenmekte, kayıtlara geçirilmektedir. Güncelleme ihtiyacı ve sonuçları değerlendirilmektedir. Bu tüm fakülteler ve üniversite genelinde geçerlidir. | 5 |
- Eğitim öğretim ile ilgili istatistiki göstergeler (her yarıyıl açılan dersler, öğrenci sayıları, başarı durumları, geri bildirim sonuçları, ders çeşitliliği, laboratuvar-uygulama- , lisans/lisansüstü dengeleri, ilişki kesme sayıları/nedenleri vb.) peryodik ve sistematik şekilde izlenir, tartışılır, değerlendirilir, karşılaştırılır ve kaliteli eğitim yönündeki gelişim sürdürülür. Bu değerlendirmelerin bir sahibi ve sorumlusu vardır.
| Kurum görüntüsü ve denk gelen olgunluk derecesi | |
| Eğitim öğretim ile ilgili ortak bir değerlendirme yapılmamaktadır. | 0 |
| Bazı? bölümlerde, eğitim öğretim ile ilgili istatistiki göstergeler (her yarıyıl açılan dersler, öğrenci sayıları, başarı durumları?, geri bildirim sonuçları?, ders çeşitliliği?, laboratuvar-uygulama- , lisans/lisansüstü dengeleri?, ilişki kesme sayıları/nedenleri ? vb.) yarıyıl sonunda değerlendirilmektedir. | 1-2 |
| Birçok? bölümde, eğitim öğretim ile ilgili istatistiki göstergeler (her yarıyıl açılan dersler, öğrenci sayıları, başarı durumları, geri bildirim sonuçları?, ders çeşitliliği?, laboratuvar-uygulama- , lisans/lisansüstü dengeleri?, ilişki kesme sayıları/nedenleri? vb.) (yarıyıl sonu bölüm toplantılarında) izlenmekte, tartışılmakta, değerlendirilmektedir. Peryodik ve sistematik olması, tanımlı bir sahibinin-sorumlusunun bulunması değişkendir. | 3-4 |
| Üniversitenin tüm bölümlerinde, eğitim öğretim ile ilgili istatistiki göstergeler (her yarıyıl açılan dersler, öğrenci sayıları, başarı durumları, geri besleme sonuçları, ders çeşitliliği, laboratuvar-uygulama- , lisans/lisansüstü dengeleri, ilişki kesme sayıları/nedenleri vb.) peryodik ve sistematik şekilde yarıyıl sonu bölüm toplantılarında izlenmekte, tartışılmakta, değerlendirilmekte, karşılaştırılmakta ve kaliteli eğitim yönündeki gelişim sürdürülmektedir. Bu değerlendirmelerin sahibi ve sorumlusu (bölüm başkanı) dır. | 5 |
- Program akreditasyonu planlaması, teşviki ve uygulaması bulunur; kurumun akreditasyon stratejisi belirtilir ve sonuçları tartışılır. Akreditasyonun getirileri, iç kalite güvence sistemine katkısı değerlendirilir.
| Kurum görüntüsü ve denk gelen olgunluk derecesi | |
| Program akreditasyonu planlaması yoktur. | 0 |
| Kurumun program akreditasyonu teşviki ve uygulaması vardır. Bazı? diploma programları akreditasyon almışlardır. | 1-2 |
| Kurumun program akreditasyonu teşviki ve uygulaması vardır; ancak yaygın planlama, bir strateji ve beklenen sonuçlar yazılı değildir. Birçok? diploma programı akreditasyonun getirilerini ve iç kalite güvence sistemine katkısını değerlendirmekte, ona göre davranmaktadır. | 3-4 |
| Kurumun program akreditasyonu planlaması, teşviki ve uygulaması vardır; akreditasyon stratejisi ve beklenen sonuçları yazılıdır, paylaşılmıştır. Her diploma programı akreditasyonun getirilerini, iç kalite güvence sistemine katkısını değerlendirmekte, ona göre yönelmekte ve davranmaktadır. | 5 |
- İngilizce yetkinliğinin geliştirilmesi planları, uygulamaları, sonuçları değerlendirilir ve alınan önlemler belirtilir. İngilizce hazırlık okulu yapılanması ve performansı değerlendirilir. Kurumun yabancı dil politikaları ve İç Kalite Güvencesi Sistemi ile uyumu aranır.
| Kurum görüntüsü ve denk gelen olgunluk derecesi | |
| İngilizce yetkinliğinin geliştirilmesinin ve/veya İngilizce hazırlık okulu performansının kurumsal takibi yoktur. | 0 |
| İngilizce yetkinliğinin geliştirilmesi ve/veya İngilizce hazırlık okulu performansı değerlendirilmektedir. Bu değerlendirmelerin etkinliği (ayrıntılı?, sistematik oluşu?, sürekliliği?,… ) gözden geçirilmektedir. | 1-2 |
| İngilizce yetkinliğinin geliştirilmesi planları, uygulamaları, sonuçları ve İngilizce hazırlık okulu yapılanması, performansı değerlendirilmektedir. Bu değerlendirmelerin ve alınan önlemlerin etkinliği (sistematik oluşu?, sürekliliği?, hazırlık okulunun kurumun yabancı dil politikalarına hizmeti?, İç Kalite Güvencesi Sistemi ile ilişkisi?) gözden geçirilmektedir. | 3-4 |
| İngilizce yetkinliğinin geliştirilmesi planları, uygulamaları, sonuçları değerlendirilmekte ve alınan önlemler paylaşılmaktadır. İngilizce hazırlık okulu yapılanması ve performansı kurumsal mekanizmalar ve süreçler çerçevesinde ayrıntılı ve sistematik olarak değerlendirilmektedir. Hazırlık okulunun kurumun yabancı dil politikalarına hizmeti gözden geçirilmekte, kurumun İç Kalite Güvencesi Sistemi ile ilişkilendirmekte ve önlem alınmaktadır. | 5 |